Ford Focus RS MkI (2003) - Blits Bezit

In 1998 had Volkswagen met de Golf IV een auto in de middenklasse waarvoor kopers in de rij stonden. Met de nieuwe Astra G exploiteerde Opel nog steeds het imago van de ‘allemansvriend’ dat de Kadett zo rotsvast had verankerd in ons mooie land. En Ford? Ford stond op achterstand. Het had zich eindelijk verlost van de krakkemikkige Escort, die na jaren tot het uiterste te zijn uitgewrongen een opvolger had gekregen. De druk op die opvolger was groot, want Ford mocht absoluut niet de aansluiting met Opel en Volkswagen verliezen. Maar waar die twee merken met hun Golf en Astra een conservatieve, strakke en nette auto neerzetten, moest de wereld even slikken toen Ford het doek van de nieuwe Focus trok.

NEW EDGE

Het New Edge Design was een bedenksel van Fords designbaas Jack Telnack. Zoals de naam al verklapt, draaide de nieuwe designtaal van Ford vooral om rechte lijnen en scherpe hoeken. Met de Ford Ka als eerste wapenfeit zette Ford meteen een markant – en succesvol – model neer. Toch was het aan de Focus wel even wennen geblazen. Als hatchback lag hij wel prettig op het netvlies, maar als sedan heeft de eerste generatie Focus nooit willen kloppen, en de stationwagon was heel gewoontjes, New Edge of niet.

Gelukkig moest de eerste Ford Focus het niet alleen maar van zijn uiterlijk hebben, want zodra de eerste journalist zijn achterwerk in een Focus plantte, maalde eigenlijk niemand meer om die looks. Ingenieur Richard Parry-Jones en zijn team waren namelijk in de weer geweest met het onderstel. Ze hadden een onafhankelijke multilink-achterwielophanging bedacht, die de Focus een weggedrag gaf waarvan de concurrentie alleen maar kon dromen. Toen was er nog niet eens nagedacht over een sportieve variant.

TREFFEND

In 2002 heeft Ford die sportieve Focus eindelijk klaar. Als RS is de Focus driedeurs hatchback een centimeter of zes breder dan het origineel. Die breedte wordt opgevuld door flink uitgeklopte wielkasten, waardoor het uiterlijk van de Focus een onvermoede kracht uitstraalt. Die kracht wordt lekker geaccentueerd door het Imperial Blue op de carrosserie en de 18-inch OZ-velgen, die op het randje van té groot balanceren, maar er net niet over struikelen. Een verlaging van 25 millimeter drukt die grote wielen knus in de wielkasten, zodat het lijkt alsof de Focus RS permanent in de startblokken gedoken staat, voor een mooi sprintje.

De zitpositie in een Focus was altijd al nagenoeg perfect, maar door de leren Sparco-zetels in de RS zit je nog wat steviger in de snelle bochten, waardoor je het iets dikkere stuurwiel – ook leer – nog beter kunt vasthouden. De blauwe accenten in het leer herinneren eraan dat je in iets bijzonders zit, maar dat voel je al zodra je je rechtervoet richting schutbord stampt. Dan wringt dat leren stuur zo hard in je knuisten dat je je grip moet verstevigen. Gelukkig spuugt de Focus je niet meteen met 18-inchwielen en al in de dichtstbijzijnde vangrail; dit is gewoon zijn manier om je eraan te herinneren dat je onderweg bent met een 2,0-literblok dat via de voorwielen maar liefst 215 pk naar het asfalt stuurt. Dat lijkt totale waanzin, maar de Focus krijgt het prima voor elkaar.

Deze Focus draagt zijn fameuze naam RS, afkorting van Rally Sport, volkomen terecht, want hij klopt aan alle kanten. Het stuurgevoel is juist, je voelt precies wat de voorwielen doen en kunt ze terechtwijzen voor ze al te snode plannen krijgen. De AP-koppeling grijpt gretig aan, de forse Brembo-remschijven zijn beresterk en geven je altijd het vertrouwen dat je op tijd stil komt te staan. Hoewel je dat moment onbewust zo lang mogelijk uitstelt, want stilstaan in een Focus RS is lang niet zo leuk als erin rijden. Zolang je in beweging blijft, blijven je handen, voeten en achterwerk het epicentrum: alles wat de Focus doet en zou kunnen doen, voel je. Dat is weliswaar ook wat je verwacht van een hot hatch als deze, maar die verwachting is zelden zo treffend waargemaakt als in deze Focus.

TIJD VER VOORUIT

Grappig is dat de prestaties van de RS niet eens indrukwekkend zijn: 215 pk, 310 newtonmeter, 232 kilometer per uur, en 6,7 seconden tot de 100. Lang niet slecht hoor, maar in 2002 kon een Impreza of Civic Type-R de Focus qua prestaties gemakkelijk de baas. De Subaru legde 50 pk meer in de schaal en zat een seconde sneller op de 100, terwijl de Honda met minder pk’s toch nog een tiende sneller was dan de Ford en bovendien een stuk voordeliger.

Wie met de maten van nu meet, lacht meewarig om de 215 paarden van de Focus RS. De meest recente Focus RS heeft er 350, terwijl de Fiesta ST2 met 182 pk al akelig in de buurt komt van de oer-Focus RS. De techniek heeft niet stilgestaan, de nieuwe racemonsters van Ford zijn ook voorwielaangedreven, maar hebben het torque steer van de Focus RS achter zich gelaten. Dat feit alleen al toont aan dat het idee klopte dat Ford in 2002 had; de RS was zijn tijd ver vooruit. Niet vierwielaandrijving, maar voorwielaandrijving had de toekomst, een rondje in hot-hatch-land van 2018 bewijst die stelling.

BEGENADIGD COUREUR

Over vierwielaandrijving gesproken: dat kan een hulpmiddel zijn om de essentie van de Focus RS aan het licht te brengen. Neem bijvoorbeeld de Mitsubishi Lancer Evo VII, veruit het extreemste rallykanon en een tijdgenoot van de Focus. Met zijn vierwielaandrijving reed zo’n Mitsubishi rondjes om de Ford. Op papier en op een klassementsproef had hij niets te vrezen van de Focus. En toch brengt de kracht van de Lancer haarfijn aan het licht waarom Ford het beter voor elkaar had. In tegenstelling tot de Mitsubishi maakt de Ford geen indruk door de grenzen van het mogelijke te op te rekken, te verleggen en je daarin mee te trekken, hij brengt je juist in vervoering door dat niet te doen. De Ford benadert slechts de grenzen tot op de allerlaatste millimeter, zodat jij als bestuurder kunt genieten van wat er allemaal kan, zonder dat dit meteen in het hysterische wordt getrokken.

De Focus RS laat je rijden zonder dat het worstelen wordt. Hij laat je in de waan dat je een begenadigd coureur bent. Als bestuurder ben je geneigd te denken dat de Focus zo fantastisch rijdt omdat dat aan jou ligt, terwijl de Mitsubishi je dingen laat doen waarvan je weet dat je die zelf nooit zou kunnen. Gelukkig heeft Ford de kunst van het maken van een goed scheurijzer nog steeds in de vingers, maar downsizing, aangescherpte regels en de opkomst van computers maken dat moderne hot hatches niet meer zo subtiel simpel op het netvlies liggen als de eerste Focus RS en dat ze niet meer de heerlijk analoge rijsensatie bieden die de Focus RS wist te perfectioneren.

Vijftien jaar geleden verdween de Focus RS van het toneel, na 4.501 gebouwde exemplaren. Niemand is hem vergeten en zijn fanclub groeit maar. Het is niet gemakkelijk om te omschrijven hoe dat komt. Samengevat komt het erop neer dat Ford, door alle details die samen een Ford Focus maken, nog nét iets beter te doordenken, het potentieel van de Focus tot in de perfectie heeft benut. Daardoor kon een suffe hatchback zichzelf ineens zo ver overstijgen dat hij in één adem genoemd wordt met automobiele iconen die voor de gewone sterveling onbereikbaar zijn. Terwijl de Focus RS juist voor ons is gemaakt. Boffen wij even.

BLITSE BEZITTER

Een Ford Escort Diesel van 1988 is geen auto om opgewonden van te raken, maar toch was dat de auto die bij André Dubois (35) een levenslange liefde voor Ford deed ontstaan. “De Escort Diesel van mijn vader vond ik geweldig. En de Escort RS2000, die een paar jaar later op de markt kwam, vond ik fantastisch. Mijn eerste eigen auto moest ook een Ford worden. Weet je wat het werd? Een Escort Diesel, uit ’94”, lacht hij. Zijn tweede auto werd een Focus 2.0 van de eerste generatie, uit 1999. Ook die auto raakte een snaar bij André, en stiekem verlangde hij toen al naar een RS.

In 2015 kreeg hij de kans een andere jeugddroom te vervullen: hij kon een Escort RS2000 kopen. Daardoor greep het Ford-virus pas echt om zich heen. “Sindsdien ben ik echt ziek, op een goede manier”, zegt hij. Op zoek naar een tellerpaneel met witte achtergrond voor zijn Escort kwam André in contact met een medeliefhebber. Het gesprek kwam op de Focus RS generatie I, waarop André zich liet ontvallen dat hij wel zo’n Focus wilde. “Die man kende een Belg, die veel te weinig thuis was en daarom zijn Focus RS I verkocht. Toen móest ik wel.” Sindsdien staat er een puntgave Focus RS in Andrés garage.

Hij zegt: “De RS rijdt anders dan een ‘gewone’ Focus. Je merkt dat deze auto een volbloedkarakter heeft. In de basis is dit een WRC-Focus, dat zie je in de partners waarmee Ford deze Focus heeft ontwikkeld: AP voor de koppeling, OZ voor de velgen, Sparco voor het interieur en Brembo voor de remmen. Ik vind dat je de expertise van al die bedrijven in de auto kunt voelen en mooi dat Ford zo de auto in elkaar heeft gezet. De grip is fenomenaal. Ja, hij heeft een turbogat, maar dat vind ik geen nadeel. Je voelt de druk opbouwen, bij 3.500 tpm krijg je een duw in je rug. Elke kilometer met de RS is een plezierkilometer.” Hoewel het motorblok van de Focus oersterk is en door veel liefhebbers wordt gekieteld tot vermogens van 405 pk of meer, houdt André zijn RS origineel. Beter dan dat Ford hem bouwde, kun je een Focus RS niet maken. André heeft het begrepen.